- ZURZACUM
- ZURZACUMvulgo Zurzach, vicus ingens Helvetiae, ad Rhenum, oppidi in morem excultus, inter oppid. Clingenovium, et Caesaris Solium, quae ambo ad praefecturam Badensem pertinent: in dioecesi Episcopi Constantiensis. Celeberrimus est nundinis fuis, quae binae quotannis ibi celebrantur: ad quas non ex Helvetia solum et Germania, sed et ex Gallia mercatores magnô numerô conflunnt. Plerisque videtur Forum Tiberii Prolemaeo memoratum, qui proin nundinarum originem ab ipso Tiberio arcessunt: Aliis ex ruinis Fori Tiberiani ab Alemannis sub Diocletiano eversi Zurcacum excrevisse, nundinasque quae antea apud Forum Tiberii, nunc Zurcacum translatas fuisse, opinantibus. Nomen Zurzaci, quasi Certiaci vici accepit, forte a M. Iunio Certo, milite Romano, vel Viennensi, quem illic conditum vetus inscriptio testatur, apud Guillim. et Stumpf. Oppidum primo, dein per Alemannorum, qui iteratâ irruptione Romanos penitus hisce regionibus, sub Valentiniano III. pepulêre, vel Francorum aut Hunnorum bella, in vicum redactum est. Abbatia hîc celebris Benedictinorum, a Regibus, ex Carolinorum familia fundata, quae postea ab Episcopo Constantiensi Eberhardo empta est, circa A. C. 1251. Iurisdictio loci ad Clingenoviensem praefectum pertinet, qui quotannis, mense Ianuariô, apparitorem deligit, ut in criminibus gravioribus, iudicium exsequatur et reum multet: leviorum delictorum multâ, quae non nisi 10. libras excedat, Episcopo Constantiensi relictâ. Verum nundinarum tempore, 1. Kal. Sept. et prima feriâ septimanae, quae festos dies Pentecostes sequitur, pridie nundiarum adveniente praefectô Badensi, iurisdictio omnis Episcopi cessat, solusque praefectus im perandi et edicendi ius habet, ad finem usque nundinarum. Vide Stumpfium, Chron. qui etiam Nobilium de Zurzaco meminit, Ios. Simletum, descr. Helvet. Ioh. Bapt. Plantinum, Helv. Antiq. et Nov. etc.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.